Data: 21-03-2025
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2021 roku Prawo ochrony środowiska wprowadziła zasady ochrony udokumentowanych złóż kopalnianych. Przepis stanowi, że złoża kopalin podlegają ochronie polegającej na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopalin, w tym kopalin towarzyszących, nie definiując jednak, na czym ma konkretnie polegać ochrona złóż. Zasady ochrony określono w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 roku Prawo górnicze i geologiczne, która znowelizowana 16 czerwca 2023 roku wprowadziła kategorię złóż strategicznych, które ze względu na jego znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju podlegać będą szczególnej ochronie prawnej. Nowelizacja jednocześnie zakładała, że władztwo planistyczne gmin nie zostanie ograniczone. Niestety zasady ochrony złóż kopalnianych są na tyle nieprecyzyjne, że każdy wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, który na terenach złóż kopalnianych musi być uzgadniany z Ministerstwem Klimatu i Środowiska rozpatrywany jest indywidualnie, co powoduje, że w jednym przypadku jest wydawana zgoda, a w innym nie.
Wielkopolskie gminy położone na terenach złóż kopalnianych, szczególnie złożach węgla brunatnego mierzą się z ogromnym problemem związanym z wydawaniem decyzji o ustaleniu warunków zabudowy dla inwestycji, które są planowane na ich terenie. Brak precyzyjnych przepisów określających, które złoża są złożami strategicznymi oraz w jaki sposób ma się odbywać ich ochrona powoduje, że gminy te funkcjonują w warunkach ogromnej niepewności, co ma wpływ na zahamowanie ich rozwoju.
Mając to na uwadze Zarząd Stowarzyszenia we współpracy z Komisją Ochrony Środowiska i Obszarów Wiejskich przygotował stanowisko, w tej sprawie, które zostało skierowane do Minister Klimatu i Środowiska Pauliny Hennig-Kloski. Apelujemy w nim o doprecyzowanie przepisów prawa regulujących kwestie ochrony złóż i jasne wskazanie, które złoża są złożami strategicznymi i podlegają szczególnej ochronie oraz w jaki sposób ta ochrona ma być realizowana. Jednocześnie postulujemy o wprowadzenie instrumentów rekompensujących ograniczony rozwój gmin położonych na terenach złóż, na wzór określonych w ustawie o dochodach JST potrzeb ekologicznych.
Zobacz treść stanowiska
