Wielkopolskich Samorządów

Spotkanie odbyło się 26 czerwca br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, współprzewodniczyli mu: wiceminister rozwoju i technologii Waldemar Sługocki oraz prezydent Lublina Krzysztof Żuk. W spotkaniu wziął udział również wiceminister MSWiA Wiesław Leśniakiewicz.

PRZEPISY OKREŚLAJĄCE LICZBĘ ZASTĘPCÓW WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA

Sekretarz strony samorządowej Marek Wójcik zwrócił się z wnioskiem do strony rządowej o zlikwidowanie ograniczenia w zakresie liczby zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Liczba ta jest określona ustawowo i w przepisach używa się terminu  „liczba mieszkańców”, a termin ten nie jest zdefiniowany jednoznacznie, bowiem liczba mieszkańców to nie jest liczba osób zameldowanych. Strona samorządowa prosi o pilne podjęcie rozmów w celu zmiany tych zapisów i przywrócenia pełnej autonomii w tej sprawie.

POWOŁANIE ORAZ PLAN PRAC ZESPOŁU DS. REFORMY ŁOWIECTWA

Strona samorządowa oczekuje, że do prac zespołu zostaną włączeni przedstawiciele samorządu terytorialnego, z uwagi na fakt, iż wszystkie poziomy samorządu terytorialnego mają określone kompetencje związane z szeroko rozumianym łowiectwem. Tymczasem zespół został powołany bez przedstawicieli strony samorządowej i aktualnie jest spory problem z rozszerzeniem jego składu. Strona samorządowa chce w zespole mieć trzech przedstawicieli (reprezentujących poziom gminny, powiatowy i wojewódzki).

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało, że powołany zespół ma za zadanie w przeciągu najbliższych miesięcy wypracowanie kierunków reformy łowiectwa w Polsce. Skład zespołu w całości został oparty o naukowców i ministerstwo nie przewiduje jego rozszerzenia, jednak planowane jest zapraszanie przedstawicieli trzeciego sektora oraz samorządów na posiedzenia.

INFORMACJA FUNDACJI IM. SREFANA BATOREGO NA TEMAT IDEKSU SAMORZĄDNOŚCI W LATACH 2014 – 2023

Przedstawiciele Fundacji omówili wyniki indeksu samorządowego przeprowadzonego już po raz drugi. Badanie uwzględnia ostatnie 10 lat i jest pewną diagnozą funkcjonowania samorządu w kontekście recentralizacji, która w ostatnich latach następowała dosyć dynamicznie. Indeks samorządności jest miernikiem poziomu autonomii gmin i miast na prawach powiatu. Wyniki badania pokazują, że poziom samorządności w ostatnich latach spadł o ok. 25% wartości indeksu. W rankingu europejskim, jeśli chodzi o samodzielność i siłę samorządów, Polska spadła z 7 miejsca na 20. Alarmujące jest również to, że w ostatnich latach coraz więcej ustaw dotyczących samorządu było przyjętych bez wsparcia KWRiST (w 2023 ponad 60%). Bardzo duża część decyzji administracyjnych była również kwestionowana przez organy nadzoru, co również miało również wyraźny wpływ na pewne opóźnienia w funkcjonowaniu samorządu. Podsumowując fundacja określa taki stan rzeczy jako recentralizacją zakamuflowaną – powolne, częściowe odbieranie kompetencji.

Fundacja przygotowała również propozycje dotyczące tego, w jaki sposób przywrócić samorządność w Polsce. Marek Wójcik zaproponował, aby wspólnie z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji usiąść nad tymi propozycjami i spróbować, te które zostaną uznane za słuszne, wdrożyć.

Link do opracowania: https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2024/06/Indeks-samorzadnosci_edycja-3.pdf

STAN PRZYGOTOWAŃ DO SPRAWOWANIA PRZEZ POLSKĘ W 2025 R. PÓŁROCZNEJ PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ

Wiceminister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, przedstawiła aktualne założenia i postępy w kwestii sprawowania przez Polskę, od 1 stycznia 2025, prezydencji w Radzie UE. Prezydencja to nie tylko wydarzenia rządowe, ale również ponad 300 wydarzeń eksperckich na terenie całego kraju. Pani minister podkreśliła, że prezydencja to szansa na odbudowanie partycypacji społecznej, która odbywa się głównie przez samorządy, to także szansa na odbudowanie zaufania do instytucji unijnych. Jeszcze przed rozpoczęciem prezydencji podjęty zostanie szereg działań, m.in. we współpracy z MEN w szkołach, które mają zwrócić uwagę na zbliżającą się prezydencję. Planowany jest bogaty program kulturalny w całym kraju. Pani minister zachęciła samorządy do zgłaszania wydarzeń, które mogłyby odbyć się pod patronatem prezydencji. Główne hasło, które będzie przyświecało prezydencji, to zagadnienia związane z bezpieczeństwem (militarnym, energetycznym, żywnościowym, informacyjnym, ekonomicznym i zdrowotnym), ale znajdzie się również przestrzeń na tematy związane z rozwojem miast.

REALIZACJA USTALEŃ Z POSIEDZENIA ZESPOŁU DS. ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA OBYWATELI W DNIU 24.06.24 R. NA TEMAT PRZEGLĄDU REGULACJI DOTYCZĄCYCH WYNAGRODZEŃ PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH

Sekretarz Marek Wójcik poinformował, że strona samorządowa rozporządzenia dotyczącego wynagrodzeń pracowników samorządowych w aktualnym kształcie nie będzie opiniowała. Na zespole proszono o przeprowadzenie kompleksowej rozmowy na temat wynagrodzeń pracowników samorządowych. Strona rządowa poinformowała, że rozporządzenie zmieni się tylko w dwóch kwestiach dotyczących stanowisk straży miejskiej i geodezji. Stronie samorządowej zależy na tym, aby odpowiednie zmiany następowały nie w trakcie roku budżetowego, ale od stycznia kolejnego roku. W związku z tym jeszcze w czerwcu lub lipcu powinny odbyć się spotkania w tej sprawie po to, żeby propozycja legislacyjna pojawiła się na początku września, a samorządy lokalne, żeby mogły na podstawie nowych przepisów planować budżety na rok 2025.

Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Katarzyna Nowakowska poinformowała, że na ten moment resort podtrzymuje kształt rozporządzenia, ale kierownictwo MRPiPS zapozna się z wnioskiem i prośbą strony samorządowej.

W odpowiedzi na wniosek Ministra Finansów dot. wskazania kandydata na członka Rady ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania kolejnej kadencji strona samorządowa zarekomendowała panią Ewę Gąsiorek zastępcę dyrektora ds. realizacji budżetów i finansów w Departamencie Budżetu i Finansów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Kandydaci do Rady Interesariuszy Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na lata 2020-2024 zostaną przez stronę samorządową zgłoszeni do 1 lipca 2024.

Pozytywnie rozpatrzono:

1. Wniosek Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o pilne rozpatrzenie lub wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania opinii wiążącej do projektu rozporządzenia MRPiPS w sprawie rodzinnych domów pomocy
2. Wniosek Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania wiążącej opinii do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw
3. Wniosek Ministerstwa Sprawiedliwości pilne rozpatrzenie lub wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli do wydania opinii wiążącej do projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości kwoty bazowej w 2025 r.
4. Wniosek MRPiPS o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania wiążącej opinii do projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Komentarz strony samorządowej:

Pan Grzegorz Kubalski w imieniu strony samorządowej podziękował za dobrą współpracę z resortem i poszukiwanie optymalnych rozwiązań. Kilku kwestii nie udało się jednak do końca ustalić na etapie rozmów z pracownikami ministerstwa. Nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia ma zwiększyć aktywność działania publicznych służb zatrudnienia w zakresie oferty, która jest skierowana na rzecz osób poszukujących pracy. Samorządy od lat wskazują, że obecne rozwiązania dotyczące składki na ubezpieczenia zdrowotne i kwestia powiązania uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego z zarejestrowaniem się w Powiatowym Urzędzie Pracy prowadzi do sytuacji, w której mamy do czynienia z grupą osób, której absolutnie nie zależy na znalezieniu pracy, ale chcą mieć ubezpieczenie zdrowotne, więc się rejestrują. To duży problem dla PUP-ów, dlatego strona samorządowa apeluje, aby odstąpić od tego podejścia. Druga kwestia, to ogólna uwaga dotycząca funduszu pracy, który stał się tzw. „świnką skarbonką”, z której finansowanie są różne zadania, niekoniecznie związane z kwestiami działania publicznych służb zatrudnienia, a to przekłada się na ograniczenie możliwości, jeśli chodzi o ofertę, którą daje PUP. Projekt ustawy poszerza również zakres uprawnionych do korzystania z Krajowego Funduszu Szkoleniowego o osoby samozatrudnione, co oznacza, że wzrośnie zapotrzebowanie na środki z funduszu. Niestety nie przewidziano zwiększenia zakresu środków do dyspozycji funduszu, co w praktyce oznacza, że środków w KFS będzie za mało. Strona samorządowa stoi na stanowisku, że należy podnieść poziom zakresu środków z 4-6% na poziom 6-8%. Daje to możliwość w przyszłości odpowiedniego zwiększenia alokacji środków. Ostatnia kwestia to wynagradzanie pracowników PUP. Dodatki motywacyjne dla pracowników PUP są możliwe do sfinansowania z Funduszu Pracy, ale jako wydatek fakultatywny. W praktyce oznacza to niepewność w kwestii struktury wynagradzania osób, które realizują zadania Funduszu Pracy. Optymalnym rozwiązaniem byłoby przyjęcie zasady, że jeżeli są realizowane zadania z Funduszu pracy w określonej kwocie, to powinien być określony odpis od tej części, która jest przewidziana na konkretne działanie aktywizujące, które są bezpośrednio przeznaczone na wynagrodzenia pracowników, którzy obsługują ten Fundusz Pracy. Wprowadzenie powyższych zmian wymaga zgody Ministerstwa Finansów.

5. Wniosek MRPiPS o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania wiążącej opinii do projektu ustawy o dostępie cudzoziemców do rynku pracy

Komentarz strony samorządowej:

Opłata związana z realizacją zadań wynikających z ustawy jest dzielona między sektor rządowy i samorządowy równo na pół. Niestety środki, które trafiają do samorządów nie pokrywają wydatków JST, a te, które trafiają do budżetu państwa tak. W związku z tym, strona samorządowa wnioskuje o zmianę proporcji: 75% środków dla samorządów i 25% dla sektora rządowego. Poza tym, strona samorządowa nalega na to, aby odstąpić od kwotowego ustalania wysokości opłaty i uzależnić ją jako określony procent np. od najniższego wynagrodzenia. Wówczas nastąpi automatyczny mechanizm waloryzujący, który będzie korzystny zarówno z punktu widzenia samorządów, jak i budżetu państwa. Mechanizm ten będzie gwarantował, że wzrost będzie następował niezależnie od decyzji politycznych.

Negatywnie rozpatrzono wniosek Ministerstwa Cyfryzacji o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego do wydania opinii wiążącej do projektu ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Strona samorządowa przypomniała o wciąż nierozstrzygniętych kwestiach, które ciągną się już od kilku posiedzeń:

1. Członkostwo strony samorządowej w radzie nadzorczej NFOŚiGW – temat ciągnie się 3 lata, strona samorządowa ponownie prosi o korektę składu, ponieważ ma ustawowe prawo do delegowania przedstawicieli do rady;
2. Prośba o podjęcie decyzji i przyspieszenie prac związanych z akceptacją zmian we wnioskach dotyczących realizacji Programu Inwestycji Strategicznych Polki Ład (chodzi o dwie ostatnie edycje, m.in. o Rządowy Program Odnowy Zabytków). Część wniosków złożonych w marcu/kwietniu dotyczyła niewielkich zmian zakresu prowadzonej inwestycji. Do końca lipca samorządy muszą ogłosić przetargi, a brak akceptacji zmian złożonych w generatorze wniosków uniemożliwia uruchomienie postępowań przetargowych;
3. Bonus frekwencyjny dla gmin do 20 tys. mieszkańców za wybory z października 2023 – strona samorządowa nadal nie ma jasnej informacji co z bonusem dla klubów sportowych, chórów i orkiestr. Związek Gmin Wiejskich ponad dwa miesiące temu skierowało w tej sprawie pismo do Kancelarii Premiera i nie uzyskało odpowiedzi. Zastanawiająca jest również zmiana rozporządzenia w kwestii dotyczącej bonusu dla kół gospodyń wiejskich. Początkowo mówiono o kwocie 250 tys. zł na gminę do 20 tys. mieszkańców, jeśli frekwencja wyniesie powyżej 60%. Dwa miesiące temu przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi informował, że będzie to kwota maksymalnie 50 tys. na jedno koło. W aktualnym rozporządzeniu znajduje się kwota 5 tys. zł na jedno koło, a termin składania wniosków przesunięto na wrzesień.

Pozytywnie zaopiniowano:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego (B830),
2. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzoru nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego transportu,
3. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia stosowania przepisów unijnych poprawiających funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Ministerstwo Rozwoju i Technologii),
4. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (MZ 1660),
5. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie preparatów ze stabilnym jodem, w jakie wyposaża się osoby z ogółu ludności znajdujące się w strefie planowania wyprzedzających działań interwencyjnych (MZ 835),
6. Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania,
7. Projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki zmieniającego rozporządzenie w sprawie przekazywania środków
   z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej,
8. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych szkołach i placówkach artystycznych,
9. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków publicznych szkół i placówek artystycznych,
10. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,
11. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie warunków technicznych zasilania energią elektryczną obiektów budowlanych telekomunikacji lub pomieszczeń telekomunikacyjnych,
12. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis na cyfrową dostępność i ponowne wykorzystanie informacji w ramach programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021‒2027,
13. Projekt zmian do wytycznych szczegółowych w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji w sektorze owoców i warzyw (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi),
14. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług,
15. Projekt ustawy o Radzie Fiskalnej (Ministerstwo Finansów),
16. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych,
17. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (UC24) (Ministerstwo Finansów),
18. Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Ministerstwo Finansów),
19. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (RC2) (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów),
20. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis (UD63) (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów),
21. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie egzaminów dla kierowców przewożących towary niebezpieczne,
22. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych,
23. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych.

Projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (UD70) (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji) – ze względu na wagę tej ustawy zaproponowano, aby opiniowanie jej, jak również rozporządzenia zmieniającego podział terytorialny, odbyło się na dodatkowym posiedzeniu plenarnym KWRiST. Wstępnie ustalono, że będzie to 17 lipca br.

Kolejne posiedzenie plenarne zaplanowano na 31 lipca br.