Wielkopolskich Samorządów

Posiedzenie zostało zrealizowane w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Spotkaniu współprzewodniczyli Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański oraz Prezydent Lublina Krzysztof Żuk.

Spotkanie jednak otworzył nowo mianowany Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Siemoniak, który w swojej wypowiedzi podkreślił otwartość na współpracę z samorządem, refleksję nad potrzebami zmian oraz optymalną konstrukcją ustrojową. Na styku rządu i samorządu znajdują się również kwestie niełatwe, takie jak np. usługi publiczne, ochrona zdrowia, edukacja i pomoc społeczna. Kończąc swoją wypowiedź, Minister zadeklarował wolę wsparcia środowiska samorządowego, we współpracy z innymi resortami, które również wpływają na kształt i ustrój JST. Do słów Ministra odniósł się także Prezydent Lublina Krzysztof Żuk, który podkreślił skalę wyzwań w niełatwej sytuacji finansów publicznych, jednakże wyraził nadzieję na dobrą i efektywną współpracę. KWRiST była zawsze miejscem trudnych debat, gdzie jednak szukało się porozumienia. Aktualnie jedną z istotniejszych kwestii jest ustalenie z Ministrem Finansów Andrzejem Domańskim nowego kształtu ustawy o dochodach JST.

Najistotniejsze tematy dyskutowane podczas posiedzenia:

1. Wniosek Unii Metropolii Polskich o dyskusję nad koniecznością przesunięcia terminu wejścia w życie art. 35 Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. Elektromobilność i paliwa alternatywne

Zagadnienie przedstawił dyrektor Unii Metropolii Polskich Tomasz Fijołek. Zauważył on, iż wynikający z ustawy obowiązek posiadania floty komunikacyjnej składającej się w 30% z pojazdów elektrycznych w JST do 50.000 mieszkańców, będzie trudnym do spełnienia kryterium w dniu 1 stycznia 2025, co wiąże się m.in. z kwestiami przetargów i składanych ofert. Jak zauważył ekspert, w Sejmie procedowany jest projekt ustawy prolongujący o rok taki obowiązek (druk 347), jednak jedynie dla administracji rządowej. Stąd prośba o wyjaśnienie i zapytanie, czy podobnych rozwiązań nie będzie można zastosować dla JST.

Wyjaśnień w tej sprawie udzielił Zastępcą dyrektora Departamentu Elektromobilności i Gospodarki Wodorowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska Marek Popiołek. Jak zauważył, z danych i analiz Ministerstwa wynika rzeczywiście niski poziom realizacji zobowiązań wynikających z ww. ustawy. Jak dotąd poziom udziału pojazdów elektrycznych we flotach samorządów realizujących przewozy powinien stanowić już 10%, czego nie udało się zrealizować w żadnym z JST. Powodem tego jest m.in. wciąż dość wysoki poziom cen takich jednostek (wyższy niż przewidywano w momencie przyjmowania ustawy). Biorąc pod uwagę ów fakt, Ministerstwo Klimatu w ostatnich pracach Rządu RP zaproponowało uchylenie art. 35 ust 2.4 w zakresie wykonywania zadań publicznych, a co za tym idzie uchylenie art. 76 ust 2 Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który wprowadza sankcję za brak realizacji zobowiązań ustawą w postaci wygaśnięcia umów. Planowany okres wejścia w życie tej regulacji to IV kwartał 2024 roku.

2. Wniosek Związku Miast Polskich o podjęcie przez Ministra Zdrowia działań zmierzających do „odmrożenia” wynagrodzeń osób kierujących podmiotami leczniczymi oraz wyjaśnienie, czy w tym zakresie podstawę ustalenia maksymalnej wysokości wynagrodzenia miesięcznego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku 2020 czy 2023.

Jak wyjaśnił Sekretarz Marek Wójcik, ustawa okołobudżetowa wprowadziła zamrożenie płac również dla kierowników podmiotów leczniczych. W dużym skrócie ujmując, zapisy ustawowe spowodują de facto obniżenie uposażeń dla osób pełniących stanowiska kierownicze. Dodatkowo nie ma pewności od kiedy zmiana ustawowa ma nastąpić (rozbieżność między zapisem ustawowym a uzasadnieniem). Sekretarz strony samorządowej wystosował prośbę do Ministerstwa Zdrowia, aby pochylić się nad tą kwestią i być może doprowadzić do zmiany przepisu, który de facto przyczyni się do zmniejszenia chętnych do pełnienia istotnych, kierowniczych funkcji w szpitalach.

Wyjaśnień udzielili przedstawiciele resortu zdrowia, którzy uściślili uwarunkowania poziomu płac, potwierdzając ich wymiar oraz termin wejścia w życie rozwiązań. Jak podkreślił sekretarz Strony Samorządowej Marek Wójcik, rozwiązanie legislacyjne tym samym przyczyni się do niskiej atrakcyjności wynagrodzeń, dlatego w najbliższym czasie
Strona Samorządowa wystąpi z propozycją rozwiązań, które będą miały na celu poprawę wysokości wynagrodzeń, z nadzieją iż spotkają się one ze zrozumieniem i akceptacją strony samorządowej.

3. Wniosek strony samorządowej KWRiST o informację Ministra Klimatu i Środowiska na temat możliwości powołania zespołu roboczego z udziałem strony samorządowej do prac nad nowelizacją ustawy Prawo łowieckie.

Wniosek zaprezentował Wicedyrektor biura Związku Powiatów Polskich mec. Grzegorz Kubalski i jest on efektem dyskusji podczas spotkania Zespołu ds. Energii, Klimatu i Środowiska KWRiST. Strona samorządowa, ze względu na złożoność problemów związanych z prawem łowieckim zawnioskowała o powołanie takiego gremium.

W tej kwestii głos zabrał Hubert Hamulecki, naczelnik Wydziału Łowiectwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, który zauważył, że w tej chwili przy Ministrze Klimatu i Środowiska powoływany jest zespół ds. reformy prawa łowieckiego, którego zadaniem będzie wypracowanie rekomendacji do ewentualnej reformy prawa łowieckiego. Prace organizacyjne są już zaawansowane. Jeżeli zidentyfikowane zostaną obszary legislacyjne, które dotyczyć będą samorządu lokalnego, wówczas zapewniona zostanie możliwość udziału w pracach zespołu przedstawicieli strony samorządowej. Z pewnością przedstawicieli JST interesować będzie przepis dot. finansowania odstrzałów redukcyjnych. Dlatego MKiŚ będzie oczekiwać pisma z tematami istotnymi dla strony samorządowej w kontekście prac nowelizacyjnych, co pozwoli uwzględnić istotne kwestie w organizacji pracy zespołu i umożliwi udział przedstawicieli korporacji w jego pracach.
Aby zapewnić bezwarunkowy udział przedstawicieli strony samorządowej w pracach gremium, Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański poinformował, że zawnioskuje o to u Ministra Klimatu i Środowiska.

4. Powołanie Zespołu doraźnego KWRiST ds. straży gminnych (miejskich)

Sekretarz Strony Samorządowej wyjaśnił, że pojawiła się inicjatywa powołania grupy roboczej (a nie zespołu doraźnego), który zająłby się przeglądem prawa dotyczącego funkcjonowania straży gminnych, w ramach Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli KWRiST. Do prośby tej przychylił się Wiceminister Tomasz Szymański.

5. Reforma finansów publicznych

W tej sprawie głos zabrał przedstawiciel Unii Miasteczek Polskich Eugeniusz Gołębiewski. W ramach toczących się w Ministerstwie Finansów prac nad reformą finansów publicznych/samorządowych, przedstawiciel strony samorządowej zgłosił wniosek o dokonanie oceny przez resort finansów skali utraty dochodów przez JST, będących konsekwencją działań poprzedniego Rządu RP w postaci licznych reform podatkowych. Informacje takie byłyby istotne w kontekście kierunkowych zmian wstępnie prezentowanych przez aktualny Rząd RP i Ministerstwo Finansów, co jest obserwowane przez stronę samorządową z zainteresowaniem.

Mając świadomość, że przygotowywane nowe zasady finansowania JST dotyczyć będą przyszłego roku budżetowego, Pan Eugeniusz Gołębiewski zaapelował o rozpoczęcie prac nad dodatkowym wsparciem finansowym JST w 2024, ponieważ dla wielu samorządów będzie znów trudno zrealizować budżety. Ponadto strona samorządowa KWRiST jest zainteresowana uzyskaniem informacji jak będą wyglądały dochody własne poszczególnych samorządów na podstawie opracowywanej reformy, co pozwoli ostatecznie ocenić JST kierunkowe propozycje zmian.

Do powyższych uwag odniosła się Wiceminister Finansów Hanna Majszczyk. Zauważyła, że dziś jeszcze trudno przygotować precyzyjne wyliczenia, ponieważ resort finansów będzie dysponował niezbędnymi danymi dopiero pod koniec maja (dane z GUS nt. liczby ludności). Co do dodatkowych środków, to należy mieć na uwadze ogólną sytuację budżetu Państwa, nie tylko JST. Minister dodatkowo poinformowała, że samorządy lokalne otrzymały oprócz subwencji wyrównawczej na poziomie 3 mld, również 2,3 mld dla nauczyli przedszkolnych, które jak dotąd nie były przekazywane JST oraz 1 mld na dodatki dla pracowników socjalnych zatrudnianych w JST. Oczywiście nie jest to kwota porównywalna do środków przekazywanych w poprzednich latach na końcu roku budżetowego (kilkanaście miliardów), jednak na ten moment warto zauważyć, że pomimo trudnej sytuacji budżetowej, kwestie nieprzewidywalności w planowaniu działań i finansów JST zostały zażegnane. Będąc w połowie roku budżetowego, Pani Wiceminister stwierdziła, iż żadnej deklaracji na temat możliwości wykreowania dodatkowych środków nie może odpowiedzialnie złożyć. Ponadto wciąż jeszcze funkcjonują zobowiązania finansowe wynikające z Polskiego Ładu, które znacząco rzutują na kształt finansów publicznych.

Powyższą dyskusję skonkludował Prezydent Krzysztof Żuk, który zauważył, że do tej debaty wrócimy niebawem, jak tylko będziemy w kolejnym etapie rozmów o przyszłorocznej ustawie o dochodach JST, gdy dostępne będą dane. Na razie wyrażenie opinii bez oparcia o konkretne wyliczenia da niewielki efekt. Rok 2024, zarówno z perspektywy JST jak i budżetu Państwa trzeba będzie po prostu przetrwać.

Dodatkowo jeszcze w tym temacie Sekretarz Marek Wójcik zwrócił uwagę na kwestię finansowania oświaty. Wyraził potrzebę jak najszybszego spotkania Zespołu do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu oraz Zespołu do Spraw Systemu Finansów Publicznych KWRiST, podczas którego będzie można zapoznać się z nowymi propozycjami kluczowych resortów w tej sprawie. To dominująca pozycja w budżetach JST, szczególnie w obliczu kryzysu demograficznego. Taka propozycja spotkała się z pełną przychylnością strony rządowej.

Zgodnie z porządkiem spotkania, strona samorządowa oceniła pozytywnie:

• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób występujących o wydanie pozwolenia na broń lub zgłaszających do rejestru broń pneumatyczną oraz posiadających pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną (MZ 1670)
• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (MZ 1665)
• Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej części miasta Pińczów – Osiedlu Zdrojowemu, części sołectwa Włochy – Osiedlu Górki-Włochy i sołectwom: Pasturka, Bogucice Drugie oraz Grochowiska, położonym na obszarze gminy Pińczów (RD40)
• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego (MZ 1568)
• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR (MZ 1632)
• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (MZ 1664)
• Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Ministerstwo Finansów)
• Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Ministerstwo Finansów)
• Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od nagród otrzymanych przez Powstańców Warszawskich albo ich małżonków
• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia
• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej
• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach
• Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych użytkowania oraz szczegółowego zakresu kontroli morskich budowli hydrotechnicznych
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za wydanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych oraz ich wtórników (WPL MI 36)
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków produkcji i sposobu dystrybucji tablic rejestracyjnych i znaków legalizacyjnych (WPL MI 26)
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie kursów dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych i pojazdów przewożących wartości pieniężne
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie doskonalenia techniki jazdy
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie uzyskiwania uprawnień przez instruktorów i wykładowców, opłat oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach, a także stawek wynagrodzenia członków komisji

Z uwagi na różne wydarzenia w końcu czerwca 2024 roku, następne posiedzenie KWRiST odbędzie się 19 lub 25 czerwca br.